In hoeverre heeft de arbeidskrapte invloed op het salaris?
Leontine Treur, senior econoom bij RaboResearch, geeft aan dat het belangrijk is om eerst de term helder te hebben om de invloed van de arbeidskrapte te begrijpen. Theoretisch gezien is er bij arbeidskrapte sprake van meer vacatures dan werklozen. Op dat moment wordt er gesproken van een zeer krappe arbeidsmarkt.
Het is volgens Treur ook mogelijk om het vanuit het oogpunt van een ondernemer te bekijken. Op dat moment wordt er meer vanuit gevoel naar arbeidskrapte gekeken. In dat geval wordt er gesproken van arbeidskrapte als ondernemers moeite hebben om personeel te krijgen.
Huidige situatie vrij uniek
Hoewel arbeidskrapte vaker is voorgekomen, is de huidige situatie vrij uniek. In sectoren als de zorg en IT is er vrijwel altijd sprake van arbeidskrapte. Toen Treur afgelopen zomer alles op een rijtje zette, kwam ze tot de conclusie dat, op een paar sectoren na, er bijna overal sprake is van een recordkrapte.
Dit is deels door twee factoren te verklaren volgens de senior econoom. Allereerst lijkt het erop dat de rek van het arbeidsaanbod eruit is. Het aantal werkuren is namelijk langzaam omhoog gegaan en de arbeidsparticipatie is al toegenomen. Hierdoor is er niet veel ruimte om het arbeidsaanbod te laten groeien, aldus Treur.
Daarnaast is er sprake van het corona-effect. Er zijn functies ontstaan die er voorheen nog niet waren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werk bij de telefoonlijn van de GGD en de teststraten. De vraag is: wanneer gaat deze arbeidsvraag er weer af? Er zijn namelijk veel mensen overgestapt naar het werk bij de GGD, terwijl zij eerst in de horeca werkten. Gaan deze mensen weer terug?
Situatie zal zich rechttrekken
De verwachting is dat de situatie zich weer zal rechttrekken. Bedrijven worden creatief en gaan zoeken naar mogelijkheden om hetzelfde te kunnen leveren aan de klant met minder personeel. Een voorbeeld hiervan is het toepassen van een QR-code op het terras.
Volgens Treur is het personeelstekort in het onderwijs en de zorg een groter probleem. Het effect daarvan raakt de samenleving immers direct. Daarbij komt ook nog eens dat de mensen die werkzaam zijn in die sectoren een opleidingstraject hebben gehad, waardoor zij niet snel ingewerkt konden worden. Het komt hierdoor steeds vaker voor dat iemand tijdens zijn opleiding voor een deel al aan het werk gaat.
Loonstijgingen
Momenteel zijn de salarisstijgingen hoger dan in het verleden, maar de realiteit is dat deze de inflatie niet bijhouden. Hierdoor gaan werknemers er op het gebied van koopkracht niet op vooruit.
Waarom gaan de lonen niet er meer op vooruit als er zoveel krapte is? Volgens Treur kiezen werknemers niet alleen voor een baan vanwege het salaris. Er spelen meerdere factoren bij dit besluit, zoals flexibele werktijden of een vast contract. Daarnaast hebben niet alle werkgevers de mogelijkheid om hun arbeidskrachten meer te betalen. Hierdoor kiezen zij er eerder voor om langer te blijven zoeken naar personeel in plaats van hun lonen omhoog te gooien.
Door: Nationale Horecagids / Eline Boer