De aandacht voor toerisme in het beleid van gemeenten, provincies en de rijksoverheid is onvoldoende om de groei van toerisme in ons land in de toekomst in goede banen te leiden. Dit concludeert de Raad voor leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies Waardevol toerisme: onze leefomgeving verdient het. Dit meldt de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur.
Het aantal toeristen in Nederland groeide de afgelopen tien jaar exponentieel en blijft ook de komende jaren exponentieel doorgroeien. Met toerisme wordt inmiddels evenveel verdiend als in de bouw en ruim tweemaal zoveel als in de landbouw. De toegenomen toeristische druk zorgt echter ook steeds vaker voor problemen en overlast. Dat is schadelijk voor de leefomgeving, maar op den duur pakt het óók nadelig uit voor de sector zelf.
Toerisme niet pas temmen wanneer problemen zich voordoen
Op dit moment is het toerismebeleid nog vooral gericht op het vergroten van inkomsten. Maar toerisme is niet alleen een economisch belang, het heeft ook invloed op bereikbaarheid en op het gebruik van de openbare ruimte, vastgoed, natuur en milieu, zo concludeert de Raad. Pas als een toename van toerisme leidt tot schade aan de leefomgeving of tot overlast voor bewoners, wordt nagedacht over het tegengaan hiervan. Vanwege de groei van het toerisme is een aanpassing in het beleid dringend noodzakelijk volgens het adviesorgaan. Dit betekent dat de overheid samen met de sector en de samenleving moet anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Zo moet het evenwicht bewaakt blijven tussen het economisch voordeel aan de ene kant en draagvlak onder bewoners aan de andere kant. Regie van de rijksoverheid is noodzakelijk om dit voor elkaar te krijgen.
Overheid moet toerisme toekomstgericht sturen
De raad beveelt aan om binnen twee jaar voor alle regio’s in Nederland een toeristische strategie op te stellen. In zo’n strategie staat waar en wanneer uitbreiding van het toerisme wordt nagestreefd en welke voorzieningen daarvoor moeten worden gerealiseerd. Maar er staat ook in waar de te verwachten toename van toeristen onwenselijk is en met welke instrumenten het aantal toeristen kan worden beïnvloed, hoe zij beter kunnen worden gespreid, dan wel hoe overlast kan worden voorkomen.
Voorkomen dat toerisme ons ‘overkomt’
Nieuwe instrumenten om de ontwikkeling van het toerisme te kunnen sturen zijn niet nodig. De raad presenteert in het advies mogelijkheden waaruit gekozen kan worden om negatieve gevolgen te beperken en nieuwe kansen te verzilveren. Om effectief van deze instrumenten gebruik te kunnen maken en daarin kennis en ervaring op te bouwen, is extra mankracht en zijn extra investeringen nodig. Ook moet er onder regie van de rijksoverheid meer onderzoek worden gedaan, bijvoorbeeld in proefgebieden, naar de effectiviteit van verschillende beleidsingrepen. Zo wordt voorkomen dat groei van toerisme Nederland ‘overkomt’ en schaadt en zo kan toerisme bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving voor bewoners, bezoekers en ondernemers, aldus de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur.
Het rapport
Waardevol Toerisme: Onze leefomgeving verdient het is terug te vinden via de website van de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur (
PDF).
Door: Nationale Recreatiegids