Een lekker eitje bij het ontbijt. Maar de gemiddelde prijs van eieren in de supermarkt is in een jaar tijd meer dan 20 procent gestegen. Dit blijkt uit een onderzoek van marktonderzoeksbureau IRI, die onderzoek heeft gedaan bij de Aldi en de Lidl. Daarmee stijgt de prijs voor eieren sneller dan de gemiddelde prijsstijging; in november was de inflatie 9,9 procent.

Bijna halve euro

De prijsstijging lijkt niet al te enorm: de gemiddelde prijs van een eitje is van 23,5 cent naar 28,5 cent gegaan. Per doosje scheelt dit wel bijna een halve euro.

De prijsstijging van eieren is een combinatie van meerdere factoren die tegelijkertijd samen zijn gekomen. Dit verklaart Peter van Horne, econoom pluimveehouderij aan de Wageningen University & Research. “Een perfecte storm", noemt hij het.

Toegenomen vraag

De vraag naar eieren is sinds het einde van de coronapandemie weer op het niveau van voor de uitbraak. Ook stelt Van Horne dat er tijdens de kerstdagen een grotere vraag is naar eieren. Het verschil met de zomer is dat men tijdens de zomervakantie vaak niet in het land is en daarom geen eieren koopt. Rond kerst gaan mensen vaak meer bakken, waar meestal eieren voor nodig zijn.

Ook onder producenten worden meer eieren gebruikt tijdens de feestdagen. Onder meer koekjesfabrieken, spaghettimakers en mayonaiseproducenten hebben eieren nodig. “Ze moeten wel eieren kopen, ongeacht wat ze kosten, anders kunnen ze niet meer produceren”, zegt Van Horne. Deze vraag heeft invloed op de prijs van eieren.

Kleiner aanbod

Er zijn naast een hoge vraag voor eieren ook minder eieren beschikbaar. Dat heeft meerdere oorzaken. Vorig jaar oktober is de vogelgriep uitgebroken in Europa. Deze wordt gezien als de dodelijkste uitbraak van de vogelgriep in Europa, volgens de Europese gezondheidsdienst ECDC.

Veel legkippen in Nederland zijn (uit voorzorg) geruimd om verspreiding van deze griep te voorkomen. Nu zijn er dus minder kippen, die vanzelfsprekend ook minder eieren kunnen leggen.

Europa is niet het enige continent dat met deze vogelgriep kampt. In de VS worden veel kippen geruimd vanwege een uitbraak van deze griep. “Dit heeft invloed op de internationale markt voor eieren en dus ook op de prijzen in Nederland”, verklaart Van Horne.

Bart-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse Vakbond supermarkten, geeft aan dat de boeren niet alle gestegen kosten vergoed krijgen van supermarkten. Hierdoor zijn er boeren die hun stallen nu (deels) leeglaten en het aankijken. Dat is financieel voordeliger voor hun. Anders zouden ze verlies draaien.

Kippenvoer duurder

Niet alleen de vogelgriep zorgt voor een lagere productie van eieren. Het is sinds de oorlog in Oekraïne een stuk lastiger geworden om voldoende voer in te kopen voor kippen. Graan is een belangrijk onderdeel in het voer en dit komt voornamelijk uit Oekraïne. Zo is de prijs voor kippenvoer met ongeveer 50 procent omhoog gegaan. Oplaat stelt dat voer is goed voor tweederde van de kosten van een kippenboer.

“Als de belangrijkste kostenpost zo veel stijgt, dan zie je dat in de prijs. Boeren moeten wel wat verdienen, anders laten ze de stallen leeg”, zegt Van Horne.

Verder zijn de energiekosten ook voor boeren een stuk hoger geworden. 15 procent van de kostprijs wordt gevormd door energiekosten. Boeren met pluimvee worden natuurlijk minder hard geraakt dan andere sectoren, maar het zijn nog steeds hogere kosten die betaald moeten worden.

Prijs blijft nog even hoog

Van Horne denkt dat eieren voorlopig duur blijven. Net zoals in december is in het begin van het jaar, rond Pasen, de vraag naar eieren hoog. En zoals het er nu uitziet is er straks niet genoeg graan uit Oekraïne, vult Oplaat aan.

De voerprijs hangt volgens Oplaat af van de eerste graanoogsten van het komende jaar, voornamelijk in Frankrijk en Oekraïne. De graan wordt geoogst in augustus en september. “Als er in Frankrijk een droge zomer is, zoals afgelopen jaar, dan is er een groot probleem. Het einde van de hoge eierprijzen is nog niet in zicht”, aldus Oplaat.

Door: Nationale Horecagids